Przedstawiciele Stowarzyszenia "TakDlaCPK”, Rafał Milczarski i Mikołaj Wild, wyrazili szereg istotnych obaw dotyczących realizacji Programu CPK. Ich wypowiedzi podkreśliły potencjalne problemy i wezwały do większej przejrzystości oraz powrotu do zasad solidnego planowania.Podczas posiedzenia Komisji Infrastruktury w dn. 8 stycznia 2025 r. dotyczącego Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK).
Zachęcamy do obejrzenia wystąpień naszych przedstawicieli.
Nagranie całego posiedzenia Komisji Infrastruktury dostępne na stronie Sejmu RP (kliknij)
Obawy Rafała Milczarskiego
Milczarski, były prezes Polskich Linii Lotniczych LOT, zaznaczył, że proste rozwiązania złożonych problemów lotniczych często nie są wykonalne. Jako przykład podał połączenia z mniejszych lotnisk do dużych hubów, wyjaśniając, że te mniejsze loty są niezbędne do wypełnienia większych samolotów i są podstawowym elementem działania linii lotniczych w systemie hub-and-spoke.
Wyraził obawę, że błędy popełnione w planowaniu i realizacji projektu CPK będą kosztowne do naprawienia. Podkreślił potrzebę wyciągnięcia wniosków z przeszłych błędów i zaprzestania ich powielania.
Milczarski skrytykował pomysł, aby pociągi przejeżdżały przez stację CPK bez zatrzymywania się, nazywając to "zbrodnią transportową". Zaznaczył, że CPK ma być kluczową stacją w warszawskiej sieci kolejowej.
Wezwał do budowy węzła kolejowego, który umożliwi płynny wjazd i wyjazd we wszystkich kierunkach, aby sieć była funkcjonalna przez następne 100-150 lat.
Skrytykował potencjalną budowę obwodnicy wokół Kalisza, argumentując, że wykluczy ona mieszkańców Kalisza i okolic z korzystania z systemu kolei dużych prędkości. Uważa, że pociągi dużych prędkości powinny zatrzymywać się w Kaliszu, lub przynajmniej co drugi pociąg, aby przynosić korzyści mieszkańcom.
Skrytykował istniejącą linię Centralnej Magistrali Kolejowej za zatrzymywanie się tylko w Włoszczowej Północ. Podkreślił, że pociągi muszą zatrzymywać się na stacjach, aby umożliwić pasażerom korzystanie z tego środka transportu.
Milczarski wyraził również zaniepokojenie planami rozbudowy lotniska Chopina. Zakwestionował sens rozbudowy terminala, podczas gdy w Radomiu funkcjonuje lotnisko, które mogłoby obsłużyć loty czarterowe, odciążając Lotnisko Chopina. Zaapelował o administracyjne przeniesienie lotów czarterowych z Lotniska Chopina do Radomia do czasu uruchomienia CPK.
Odnosząc się do prędkości kolei dużych prędkości (KDP), Milczarski stwierdził, że sieć była pierwotnie planowana dla pociągów jadących z prędkością 250 km/h, z techniczną prędkością projektową 350 km/h. Niższa prędkość miała umożliwić pociągom zatrzymywanie się w mniejszych miastach, zmniejszając wykluczenie transportowe. Podkreślił, że celem nie jest ustanowienie rekordu prędkości w Polsce, ale połączenie obywateli z średnich i dużych miast.
Obawy Mikołaja Wilda
Mikołaj Wild skupił się na zmianach wprowadzonych w planie generalnym projektu CPK, zauważając, że nowa wersja planu została przyjęta 31 grudnia 2024 r. Zauważył, że chociaż zaangażowanie finansowe państwa zostało zmniejszone tylko o 3 miliardy złotych, to kilka istotnych zmian budzi niepokój.
Zapytał, czy istnieje dokument opisujący wszystkie zmiany wprowadzone w Programie, szczególnie w odniesieniu do usunięcia szczegółowych wymagań dla inwestora strategicznego oraz ograniczenia udziału inwestorów. Zapytał, czy zmiana w udziale inwestorów wynikała z problemów finansowych, zmniejszonych potrzeb CPK, czy niezdolności polskich lotnisk do udźwignięcia inwestycji.
Zakwestionował, dlaczego liczba linii kolejowych objętych wnioskami o decyzje środowiskowe do 2032 roku została drastycznie zmniejszona z 778 km. Zauważył również, że usunięto fragmenty opisujące te linie kolejowe jako elementy Transeuropejskiej Sieci Transportowej (TEN-T).
Wild zakwestionował również usunięcie twardych wskaźników (kamieni milowych) na rzecz procentowych wskaźników postępu, stwierdzając, że otwiera to pole do "kreatywnej księgowości".
Zapytał o obniżenie kosztów dworca kolejowego o 800 milionów złotych.
Zapytał o zmniejszenie inwestycji uzupełniających lotnisko z prawie 12 miliardów do 2,5 miliarda oraz o obniżenie kosztów paliwa i energii.
Wild zakwestionował, czy te obniżki kosztów są prawdziwe, czy też rząd pomija pewne wydatki, aby Program wyglądał na mniejszy. Zapytał również, czy rząd nie wie, ile będą kosztować pewne inwestycje, takie jak bazy paliwowe, i stwierdził, że koszty te powinny być jasne na tym etapie procesu.
Wild wskazał również na likwidację inwestycji w kluczowe terminale intermodalne o wartości 1,5 miliarda złotych, kwestionując powody tej decyzji.
Zapytał o podstawę prawną, na której CPK będzie ubiegać się o pozwolenia na budowę terminala, pytając o harmonogram i rodzaj decyzji.
Wyraził zaniepokojenie wypowiedziami, że tunel z Warszawy będzie budowany wcześniej niż planowano. Zapytał o potwierdzenie, że linia kolejowa z Warszawy do CPK przez Łódź zostanie otwarta przed ukończeniem tunelu.
Podsumowanie
Zarówno Rafał Milczarski, jak i Mikołaj Wild zwracają uwagę na konieczność dokładnego rozważenia obecnej formy realizacji CPK. Ich obawy powinny zostać uwzględnione, aby zapewnić, że projekt służy długoterminowym interesom kraju. Podkreślają, że planowanie i realizacja projektu CPK nie powinny być kierowane krótkoterminowymi względami politycznymi, ale solidną analizą i zaangażowaniem w budowę nowoczesnego, wydajnego i dobrze zintegrowanego systemu transportowego dla Polski.