Zapraszamy na wywiad Bartosza Marczuka z Instytutu Sobieskiego z Michałem Czarnikiem, wiceprezesem Stowarzyszenia „Tak dla CPK”. Rozmówcy wnikliwie omówili obecną sytuację projektu CPK, zarówno w kontekście komponentu lotniskowego, jak i kolejowego. W rozmowie poruszono kluczowe aspekty i wyzwania, przed którymi stoi ta strategiczna inwestycja dla Polski. Cała rozmowa dostępna poniżej:
Podsumowanie
Komponent Lotniskowy
Opóźnienia i harmonogram: Mimo że rząd chwali się dokapitalizowaniem spółki CPK i wydaniem decyzji lokalizacyjnej, projekt obywatelski utknął w sejmowej "zamrażarce". Deklarowany termin uruchomienia lotniska w 2032 roku jest zagrożony, ponieważ prace budowlane mają ruszyć dopiero w 2026 roku, co już teraz generuje dwuletnie opóźnienie na etapie przedprojektowym.
Przepustowość i modułowość: Obecny plan zakłada przepustowość lotniska w pierwszej fazie na poziomie 34 milionów pasażerów (PAL 0.8), co może skutkować jego natychmiastowym przeciążeniem po otwarciu w 2032 r. Stowarzyszenie postuluje powrót do większej przepustowości (ok. 40 milionów) już w pierwszym etapie, aby uniknąć konieczności natychmiastowej rozbudowy po otwarciu lotniska.
Cargo City i Airport City: Program Wieloletni w poprzedniej wersji zakładał wielomiliardowe finansowanie projektów dookoła lotniska, w tym rozbudowę dużegoAirport City i Cargo City. Jednak finansowanie tych komponentów zostało obcięte do kilkunastu procent pierwotnie planowanej kwoty. Stowarzyszenie „TAK dla CPK” podkreśla, że aby lotnisko przynosiło pełne korzyści, konieczne jest równoczesne rozwijanie komponentu Cargo i Airport city, w tym partnerstwa z prywatnymi firmami logistycznymi.
Inwestor strategiczny i finansowanie: Rząd wycofał się z wyboru inwestora strategicznego (konsorcjum Vinci i IFM), planując samodzielne sfinansowanie projektu przez PPL (Polskie Porty Lotnicze), spółkę zależną CPK. Decyzja ta budzi wątpliwości ze względu na brak transferu know-how i możliwe problemy z niedozwoloną pomocą publiczną ze względu na brak zachowania standardów rynkowych. Stowarzyszenie odrzuca retorykę "repolonizacji" projektu, podkreślając, że inwestor strategiczny zawsze miał mieć mniejszościowy udział.
Lotnisko Chopina: Stowarzyszenie opowiada się za zamknięciem Lotniska Chopina dla ruchu cywilnego i przeniesieniem całego ruchu do CPK, co jest jedynym uzasadnionym ekonomicznie rozwiązaniem. Planowana rozbudowa Chopina jest krytykowana jako marnotrawstwo pieniędzy i potencjalne ryzyko opóźnienia CPK, szczególnie, że jest ona planowana według nierealnego harmonogramu. Można zwiększyć tymczasowo przepustowość lotniska Chopina poprzez tymczasową rozbudowę (chociażby na wzór tymczasowego terminalu Etiuda sprzed lat).
Alternatywne rozwiązania: W okresie przejściowym, do czasu otwarcia CPK, można rozważyć wykorzystanie lotnisk w Radomiu i wprowadzenie administracyjnego podziału ruchu, a nie angażować środków w rozbudowę Okęcia.
Komponent Kolejowy
Redukcja projektu: Program kolejowy został zredukowany do budowy tylko pierwszej części kolei dużych prędkości (Y) z Warszawy przez Łódź do Wrocławia i Poznania. Budowa pozostałych połączeń, tzw. "szprych", została zaniechana, a jedynie dokończone zostaną już podpisane umowy na prace przedprojektowe lub projektowe.
Zmiana parametrów prędkościowych: Podwyższenie prędkości do 320 km/h (z 250 km/h) podraża budowę i wyklucza mniejsze miejscowości, dostępu do Kolei Dużych Prędkości. Może to również zwiększyć koszty biletów. Ten problem dotyczy np. aglomeracji kalisko-ostrowskiej.
Wykluczenie polskiego przemysłu: Zmiana parametrów prędkości może wykluczyć polskie firmy (np. PESA) z udziału w projekcie, faworyzując zagranicznych dostawców taboru kolejowego.
Rezygnacja z walki z wykluczeniem komunikacyjnym: Rząd zrezygnował z celu, jakim była walka z wykluczeniem komunikacyjnym, ograniczając projekt kolejowy do połączeń między dużymi miastami. Stowarzyszenie uważa to za bardzo złą zmianę, gdyż wyklucza ona mniejsze ośrodki z nowoczesnej sieci kolejowej.
Apel Stowarzyszenia
Stowarzyszenie Tak dla CPK aktywnie walczy o przywrócenie pierwotnych założeń projektu, zwłaszcza w kontekście komponentu kolejowego i włączenia mniejszych ośrodków do sieci. Podkreślamy, że projekt CPK to nie tylko budowa lotniska i linii kolejowych, ale również szansa na rozwój gospodarczy Polski.
Zapraszamy do wysłuchania całej rozmowy na kanale YouTube Instytutu Sobieskiego, gdzie znajdziecie Państwo pełen kontekst i szczegółowe argumenty. Zachęcamy również do dalszego wspierania naszych działań w obronie CPK.